ราก – เป็นระบบรากแก้ว รากหากินลึกมาก ตันพริกที่โตเต็มที่รากฝอยจะแผ่ออกไปหากินด้านข้างในรัศมีเกินกว่า 1เมตร และหยั่งลึกลงในดินเกินกว่า 1.2 เมตร รากฝอยจะพบมากบริเวณรอบๆ ต้นใต้ผิวดิน ลึกประมาณ 60 เซนติเมตร

ลำต้น – เป็นพืชไม้พุ่ม ลำต้นตรง แตกกิ่งเป็นแบบ dichotomous คือ กิ่งจะเจริญจากลำต้นเพียง1 กิ่ง แล้วแตกเป็น 2 กิ่ง และเพิ่มเป็น 4 เป็น 8 ไปเรื่อยๆ จึงมักพบว่ดันพริกที่สมบูรณ์จะมีกิ่งแตกขึ้นมาจากต้นที่ระดับดินหลายกิ่ง จนดูคล้ายกับว่ามีหลายตันอยู่รวมที่เดียวกันใบ เป็นแบบใบเดี่ยว

ใบ – แบนเรียบ มีขนเล็กน้อย มีรูปร่างตั้งแต่รูปไข่ไปจนกระทั่งเรียวยาวมีขนาดแตกต่างกันไป ใบพริกหวานมีขนาดค่อนข้างใหญ่ ใบพริกขี้หนูทั่วไปมีขนาดเล็ก แต่ใบล่างๆ ของต้นโตเต็มที่จะมีขนาดค่อนข้างใหญ่

ดอก – ดอกพริกเป็นดอกสมบูรณ์เพศ คือ เกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียอยู่ในดอกเดียวกัน ดอกเป็นดอกเดี่ยวเกิดที่ข้อตรงมุมที่เกิดใบหรือกิ่ง แต่ก็พบว่ามีหลายดอกที่เกิดขึ้นตรงจุดเดียวกันด้วย ส่วนประกอบของดอกประกอบตัวยกลีบรองดอกมีลักษณะเป็น 5 พู มีกลืบดอกซึ่งจะมีสีขาว 5 กลีบ บางพันธุ์อาจมีสีม่วงและอาจมีกลีบดอกตั้งแต่ 4 – 7 กลีบ มีเกสรตัวผู้ 5 อัน ซึ่งแตกจากตรงโคนของชั้นกลีบดอก อับเกสรตัวผู้มีสีน้ำเงิน แยกตัวเป็นกระเปาะเล็กๆ ยาวๆ เกสรตัวเมียจะชูขึ้นไปเหนือเกสรตัว ส่วนของยอดเกสรตัวเมียมีรูปร่างเหมือนกระบองหัวมนๆ รังไข่มีอยู่ 3 พู หรืออาจจะมี 2 หรือ 4 ก็ได้ พริกมักจะออกดอกและติดผลในสภาพที่มีช่วงวันสั้น

ผล – มีทั้งผลเตี่ยวและผลกลุ่ม ผลพริกเป็นประเภท berry มีลักษณะเป็นกระเปาะ มีฐานขั้วผลสั้นและหนา มีทั้งผลห้อยและผลตั้ง ผลเกิดที่ข้อ ขนาด รูปร่าง สี ความเผ็ด และความยาวแตกต่างกันไป ผลอ่อนมีสีเขียวหรือม่วง เมื่อผลสุกอาจเปลี่ยนสีจากเขียวเป็นแดง ส้ม เหลือง น้ำตาล ครีม หรือม่วง พร้อมๆ กับการแก่ของเมล็ดในผลควบคู่กันไป ผลพริกมีความเผ็ดแตกต่างกันไป บางพันธุ์เผ็ดจัด บางพันธุ์ไม่เผ็ดเลยหรือเผ็ดน้อยฐานของผลเป็นฐานรูปถ้วย หรือรูปจานรองถ้วย แบ่งออกได้เป็น 2 . 4 ห้อง ซึ่งจะเห็นได้ชัดเจนในพริกหวานทั่วไป แต่พริกที่มีขนาดผลเล็กอาจสังเกตได้ยากในบางพันธุ์อาจดูเหมือนว่าภายในผลมีเพียงห้องเดียวโดยตลอดเนื่องจากผนังกั้น (septae) ไม่เจริญยาวตลอดถึงปลายผล ในระหว่างการเจริญเติบโตของผล หากอุณหภูมิในเวลากลางวันสูง และความชื้นในบรรยากาศต่ำ ทำให้ผลผลิตมีการเจริญเติบโตผิดปกติ (of-ype) มีรูปร่างบิดเบี้ยวและมีขนาดเล็ก นอกจากนี้การติดเมล็ดก็ยังต่ำกว่าปกติอีกด้วย

เมล็ด – มีขนาดใหญ่กว่าเมล็ดมะเขือเทศ แต่มีรูปร่างคล้ายกัน คือมีลักษณะรูปกลมแบน สีเหลืองไปจนถึงสีน้ำตาล เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 3 – 5 มิลลิเมตร เกิดเกาะรวมกันอยู่ที่รก (placenta) ซึ่งมีตั้งแต่โคนจนถึงปลายผล ตามมาตรฐานของเมล็ดพริก ซึ่งเมล็ดพริกหวาน 1 กรัมควรมีจำนวน 166 เมล็ดขึ้นไป ส่วนพริกเผ็ดที่มีขนาดผลเล็กจะมีขนาดเมล็ดเล็กลง เช่น เมล็ดพริกพันธุ์หัวยสีทน 1 น้ำหนัก 1 กรัม มีจำนวนเมล็ดถึง256 เมล็ด เป็นตัน เมล็ดพริกมีชีวิตอยู่ได้นานประมาณ 2 – 4 ปี

ที่มา : กรมส่งเสริมการเกษตร