ลักษณะทั่วไป
ชื่อภาษาไทย : ปูม้า
ชื่อภาษาอังกฤษ : Swimming Horse Carb
ชื่อทางวิทยาศาสตร์ : Portunuspelagicus Linnaeus

     ปูม้าจัดอยู่ในครอบครัว Portuniae ซึ่งมีแหล่งที่พบจะแพร่กระจายอยู่ทั่วไปในเขตร้อนบริเวณใกล้ชายฝั่งสำหรับในประเทศไทยจะพบตาม ชายฝั่งอันดามัน , ฝั่งอ่าวไทยและบริเวณปากแม่น้ำปูม้าจะชอบอาศัยอยู่บริเวณหาดทราย, หาดโคลนและโคลนปนทราย ปูม้าเป็นสัตว์ที่กินทั้งพืชและสัตว์เป็นอาหารที่มีชีวิตและไม่มีชีวิตเป็นอาหาร และจะชอบกินอาหารเวลากลางคืนมากกว่ากลางวัน ปูม้าไม่ชอบอยู่ในระดับน้ำที่ลึกเกิน 30 เมตร จะชอบอยู่ในระดับน้ำตื้นประมาณ 10-20 เมตร และสามารถเจริญเติบโตได้ดีในที่ที่มีความเค็ม 29-32 pptอุณหภูมิ 30-32 องศาเซลเซียส

     ปูม้าตัวผู้ จะมีจับปิ้งเป็นรูปสามเหลี่ยมมี 6 ปล้อง ปล้องแรกมีลักษณะเรียวแคบเล็ก ปล้องที่ 2, 3 มีสันคมพาดตลอดความกว้าง เปลือกที่ 3, 4 และ 5 จะเชื่อมติดกัน และปล้องที่ 6 มีความยาวมากกว่าความกว้าง ลักษณะของก้ามตัวผู้จะมีก้ามยาวกว่าตัวเมีย และสีของลำตัว ตัวผู้มีสีฟ้าอ่อน มีจุดสีขาวทั่วไปบนกระดอง พื้นท้องเป็นสีขาว ส่วนก้ามและขามีสีฟ้า

ลักษณะปูม้าเพศผู้

ปูม้าตัวเมีย จะมีจับปิ้งที่แผ่กว้างขอบด้านข้างมีขนละเอียดทุกปล้อง ก้ามตัวเมียจะสั้นกว่าตัวผู้ กระดองเป็นสีน้ำตาลอ่อนและมีตุ่มชรุขระไม่มีจุดสีขาวเหมือนตัวผู้ ปลายขาของปูม้าตัวเมียมีสีม่วงแดง

ที่มา : ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบน อันเนื่องมาจากพระราชด่าริ